Ny fetin’ny Jiosy voaloham-bokatra , dia tsy fantatra loatra amin’ny hoe Paska . Fa ny voaloham-bokatra koa dia naorin’i Mosesy araka ny didin’Andriamanitra. Ny Levitikosy 23 dia manoritsoritra ireo fety fito izay nofaritan’i Mosesy. Efa nijery ny Paska sy ny Sabata isika ary nahita ny fomba nanatanterahan’i Jesosy izany tamin’ny fomba miavaka.
Tsy mahagaga ve fa ny fanomboana sy ny fahafatesan’i Jesosy dia nitranga tamin’ireo fety roa voalaza 1500 taona mialoha ireo?
Nahoana? Inona no dikan’izany?
Ny fety manaraka taorian’ny Paska sy Sabata nosoritan’i Mosesy 3500 taona lasa izay dia ny ‘voaloham-bokatra’. Nanome ireo toromarika ireo i Mosesy momba izany.
Fetin’ny voaloham-bokatra Hebreo
9 Ary Jehovah niteny tamin’i Mosesy ka nanao hoe: 10 Mitenena amin’ny Zanak’Isiraely hoe: Rehefa tonga any amin’ny tany izay omeko anareo hianareo ka hijinja ny vokatra any, dia mitondrà amboara iray amin’ny voaloham-bokatrareo ho any amin’ny mpisorona hianareo; 11 ary hanevaheva ny amboara eo anatrehan’i Jehovah izy, hankasitrahana anareo; amin’ny ampitson’ny Sabata no hanevahevan’ny mpisorona azy.
Levitikosy 23:9-11
14 Ary aza mihinana mofo, na lango, na salohim-bary maitso, mandra-pahatongan’ny andro izay hitondranareo fanatitra ho an’Andriamanitrareo; ho lalàna mandrakizay amin’ny taranakareo hatramin’ny fara mandimby izany eny amin’izay fonenanareo rehetra.
Levitikosy 23:14
Ny ampitson’ny Sabatan’ny Paska no andro firavoravoana masina fahatelo, dia ny fihinanana ny voaloham-bokatra. Isan-taona, amin’io andro io, ny mpisoronabe dia niditra tao amin’ny Tempoly Masina ary nanolotra ny fijinjana voaloham-bokatra tamin’ny lohataona. Nidika ho fiatombohan’ny fiainana vaovao aorian’ny ririnina izany. Nanambara ny fijinjana be dia be izy io, ka nahafahan’ny olona nihinana ara-dalana mba ho velona.
Izany indrindra no andro taorian’ny Sabata nitsahatra tamin’ny fahafatesan’i Jesosy . Ny alahady 16 Nisana ny herinandro nanaraka izany. Mitantara ny zava-nitranga tamin’io andro io ny Filazantsara. Ny andro nidiran’ny Mpisoronabe tao amin’ny Tempoly mba hanolotra ny “voaloham-bokatra” amin’ny fiainana vaovao. Jereo ny fomba nitondran’ireo voaloham-bokatra, izay fantatra ankehitriny amin’ny hoe Alahadin’ny Paska, fiainana vaovao ho anao sy ho ahy, araka ny nambara tamin’ity fety fahiny ity.
Fitsanganan’i Jesosy tamin’ny maty
1 Fa nony maraina koa tamin’ny andro voalohany amin’ny herinandro, dia nankany amin’ny fasana izy nitondra ny zava-manitra izay efa namboariny. 2 Ary hitany fa, indro, ny vato efa voakodia niala tamin’ny fasana. 3 Dia niditra izy, nefa tsy nahita ny fatin’i Jesosy Tompo.
4 Ary raha mbola very hevitra tamin’izany izy, indreo, nisy roa lahy niseho taminy nitafy fitafiana manelatrelatra. 5 Ary nony natahotra izy ka niankohoka, dia hoy izy roa lahy taminy: Nahoana no ato amin’ny maty no itadiavanareo ny velona? 6 Tsy ato Izy, fa efa nitsangana; tsarovy ny teny izay nataony taminareo, fony Izy mbola tany Galilia, hoe: 7 Ny Zanak’olona tsy maintsy hatolotra eo an-tànan’ny mpanota ka hohomboana amin’ny hazofijaliana ary hitsangana amin’ny andro fahatelo.
8 Dia nahatsiaro ny teniny izy. 9 Ary niverina niala tamin’ny fasana izy, dia nilaza izany rehetra izany tamin’ny iraika ambin’ny folo lahy sy ny namany rehetra. 10 Teo Maria Magdalena sy Johana ary Maria, renin’ i Jakoba; ary ny vehivavy sasany izay naman’ireo koa dia nilaza izany tamin’ny Apostoly. 11 Nefa nataony ho arirarira foana izany teny izany ka tsy ninoany.
12 Fa Petera nitsangana, dia nihazakazaka nankany amin’ny fasana; ary niondrika izy ka nahita ny lambam-paty mipetraka mitokana; dia lasa nody izy sady gaga noho ny zavatra izay tonga teo.
Lioka 24:1-12
Teny an-dalana ho any Emaosy
13 Ary, indreo, nisy roa lahy tamin’ireny nandeha tamin’izany andro izany hankany amin’ny vohitra atao hoe Emaosy, tokony ho enim-polo stadio raha any Jerosalema. 14 Dia niresaka ny amin’izay zavatra rehetra nanjo izy. 15 Ary raha mbola niresaka sy niara-nisaina izy, dia nanatona Jesosy ka niaraka taminy. 16 Nefa ny mason’ireo nohazonina mba tsy hahafantarany Azy.
Lioka 24:13-35
17 Ary hoy Izy taminy: Ahoana izao teny resahinareo etỳ am-pandehanana izao? Dia nijanona ireo sady nalahelo tarehy.
18 Ary ny anankiray, izay atao hoe Kleopasy, namaly ka nanao taminy hoe: Hianao irery va no vahiny mitoetra any Jerosalema tsy mba mahalala izay zavatra tonga tao tamin’izao andro izao?
19 Fa hoy Izy taminy: Zavatra manao ahoana moa izany? Ary hoy izy roa lahy taminy: Ny amin’i Jesosy avy any Nazareta, mpaminany mahery tamin’ny asa sy ny teny teo anatrehan’Andriamanitra sy ny vahoaka rehetra,
20 dia ny amin’ny nanoloran’ny lohan’ny mpisorona sy ny mpanapaka eto amintsika Azy hanamelohany Azy ho faty, sy ny nanomboany Azy tamin’ny hazofijaliana. 21 Nefa nantenainay fa Izy no Ilay efa hanavotra ny Isiraely; ary tsy izany ihany, fa andro-any no andro fahatelo hatr’izay nahatongavan’izany. 22 Nefa kosa ny vehivavy sasany izay namanay nahavery hevitra anay, fa tany amin’ny fasana maraina koa izy, 23 ary raha tsy nahita ny faty izy, dia tonga ka nilaza fa efa nahita anjely niseho kosa, izay nilaza fa velona Izy. 24 Dia nandeha ny sasany izay nomba anay ka nankany amin’ny fasana, ary nahita araka izay nolazain’ny vehivavy; nefa Izy tsy hitany.
25 Ary hoy Izy taminy: Ry adala sy votsa saina ka tsy mino izay rehetra nolazain’ny mpaminany. 26 Moa tsy tokony ho niaritra izany va Kristy ka hiditra any amin’ny voninahiny? 27 Dia nanomboka hatramin’i Mosesy sy ny mpaminany rehetra Izy, ka nanambara taminy ny hevitry ny teny milaza Azy ao amin’ny Soratra Masina rehetra.
28 ry efa mby teo akaikin’ny vohitra izay efa halehan’izy roa lahy izy, ary Jesosy toa nanao handeha lavitra kokoa. 29 Fa ireo nanery Azy ka nanao hoe: Mitoera atỳ aminay; fa efa ho hariva izao, ka lasan-davitra ny andro. Dia niditra hitoetra tao aminy Izy.
30 Ary raha niara-nipetraka nihinana teo aminy Izy, dia nandray ny mofo ka nisaotra, dia namaky sy nanolotra azy. 31 Dia nahiratra ny mason’ireo, ka nahalala Azy; fa Izy kosa dia tonga tsy hitany.
32 Dia niresaka hoe izy: Tsy nangorakoraka va ny fontsika, raha niresaka tamintsika teny an-dàlana Izy ka namoaka ny hevitry ny Soratra Masina tamintsika?
33 Dia niainga tamin’izany ora izany izy roa lahy ka niverina nankany Jerosalema, ary nahita ny iraika ambin’ny folo lahy mbamin’izay nomba azy tafangona teo 34 sady nilaza hoe: Efa nitsangana marina tokoa ny Tompo ka efa niseho tamin’i Simona. 35 Ary ireo kosa dia nilaza izay efa niseho teny an-dalàna sy ny nahafantarany Azy tamin’ny namakiana ny mofo.
Niseho tamin’ny Mpianatra Jesosy
36 ry raha mbola nilaza izany izy, Jesosy dia nitsangana teo afovoany ka nanao taminy hoe: Fiadanana ho anareo. 37 Dia taitra sady raiki-tahotra izy, satria nataony fa nahita matoatoa izy. 38 Nefa hoy Jesosy taminy: Nahoana no taitra hianareo? ary nahoana no miahanahana ny fonareo? 39 Izahao ny tànako sy ny tongotro, fa Izaho no Izy; tsapao Aho, ka jereo, fa ny matoatoa tsy mba manana nofo sy taolana, tahaka izao ahitanareo Ahy izao. 40 Ary rehefa niteny izany Izy, dia nasehony azy ny tànany sy ny tongony. 41 Ary raha mbola tsy nino ihany izy ireo noho ny hafaliana sady mbola talanjona, dia hoy Jesosy taminy: Manan-kanina atỳ va hianareo? 42 Ary dia nomeny tapaky ny hazandrano voatono Izy. 43 Ary Izy nandray, dia nihinana teo anatrehany.
44 Dia hoy Izy taminy: Izao no teniko izay nolazaiko taminareo, fony mbola tao aminareo Aho, fa tsy maintsy ho tanteraka izay rehetra nanoratana Ahy teo amin’ny lalàn’i Mosesy sy ny mpaminany ary ny Salamo.
Lioka 24:36-48
45 Dia nanokatra ny sain’ireo Izy hahalala ny Soratra Masina. 46 Ary hoy Izy taminy: Izany no voasoratra, fa Kristy hiaritra ka hitsangana amin’ny maty amin’ny andro fahatelo; 47ary mba hotorina amin’ny anarany ny fibebahana sy ny famelan-keloka amin’ny firenena rehetra, manomboka eto Jerosalema. 48 Ary hianareo no vavolombelon’izany.
Fandresen’i Jesosy tamin’ny Voaloham-bokatra
Tamin’ny nitsanganan’i Jesosy tamin’ny maty, dia nahazo fandresena tamin’ny fahafatesana i Jesosy, tamin’ny andron’ny fetin’ny voaloham-bokatra mihitsy. Zava-bita noheverin’ny fahavalony sy ny mpanara-dia azy ho tsy azo atao izany. Fandresena tsara ny fandreseny tamin’izany andro izany.
54 Fa rehefa mitafy ny tsi-fahalòvana ity mety lo ity, ary mitafy ny tsi-fahafatesana ity mety maty ity, dia ho tanteraka ny teny voasoratra hoe: “Ny fahafatesana noresena ka levona” ). 55 “Ry fahafatesana ô, aiza ny fandresenao? Ry fahafatesana ô, aiza ny fanindronanao?” 56 Fa ny ota no fanindronan’ny fahafatesana; ary ny lalàna no herin’ny ota.
1 Korintiana 15:54-56
Ny “voaloham-bokatra” dia nahatonga ny fiverenana lehibe indrindra. Nanan-kery tanteraka tamin’ny olombelona ny fahafatesana taloha. Nahazo fahefana tamin’ny fahafatesana anefa i Jesosy izao. Naveriny izany fahefana izany. Tamin’ny nahafatesan’i Jesosy tsy nisy ota, dia nahita fahafahana handresy ny fahafatesana toa ny tsy azo resena i Jesosy. Izany indrindra no nambarany rehefa niditra tao Jerosalema ny alahady teo.
Fandresena ho ahy sy ianao
Tsy fandresena ho an’i Jesosy fotsiny anefa izany. Fandresena ho ahy sy ho anao koa izany, azo antoka amin’ny fotoana miaraka amin’ny Voaloham-bokatra . Manazava ny Baiboly hoe:
20 Nefa tsy izany, fa efa natsangana tamin’ny maty tokoa Kristy ho santatr’izay efa nodi-mandry. 21 Ary satria ny olona iray no nisehoan’ny fahafatesana, dia ny Olona iray kosa no nisehoan’ny fitsanganan’ny maty. 22 Fa tahaka ny ahafatesan’ny olona rehetra ao amin’i Adama no ahaveloman’ny olona rehetra kosa ao amin’i Kristy. 23 Nefa samy amin’ny filaharany avy: Kristy no santatra; rehefa afaka izany, dia izay an’i Kristy amin’ny fihaviany.
24 Ary rehefa afaka izany, dia avy ny farany, ka amin’izay dia hatolony ho an’Andriamanitra Ray ny fanjakana, rehefa nofoanany ny fanapahana rehetra sy ny fahefana rehetra ary ny hery rehetra. 25 Fa tsy maintsy manjaka Izy, mandra-panaony ny fahavalony rehetra ho eo ambanin’ny tongony . 26 Ny fahafatesana no fahavalo farany horesena.
1 Korintiana 15:20-26
Distant Shores Media/Sweet Publishing ,
.jpg){kind=link}
CC BY-SA 3.0 , avy amin’ny Wikimedia Commons
Nitsangana tamin’ny maty i Jesosy tamin’ny andro namoahan’ny voaloham-bokatra, mba hahafantarantsika fa manasa antsika handray anjara amin’ny fitsanganany amin’ny maty izy. Ny voaloham-bokatra dia fanatitra sy fiainana ary lohataona vaovao ho fiandrasana ny fijinjana lehibe any aoriana. Toy izany koa, ny fitsanganan’i Jesosy tamin’ny maty tamin’ny andro “voalohany” dia ny fiandrasana ny fitsanganana amin’ny maty any aoriana ho “an’izay” mino azy.
Ny manarak‘i Adama …
Ity teny ao amin’ny Baiboly ity dia manazava ny fitsanganan’i Jesosy tamin’ny maty tamin’ny fampiasana ny ohatr’i Adama, ilay razamben’ny olombelona rehetra. Zanany avokoa isika rehetra. Hazavain’ny Baiboly fa tamin’ny alalan’i Adama no niharan’ny fahafatesana tamin’ny olombelona rehetra, satria nifindra avy taminy ho amin’ny zanany izany.
I Jesosy anefa no Adama vaovao. Tamin’ny fandreseny ny fahafatesana, dia nanokana vanim-potoana vaovao izy. Amin’ny maha-zanany antsika, dia handray anjara amin’izany fandresena ny fahafatesana izany koa isika amin’ny fitsanganana amin’ny maty toa an’i Jesosy. Nitsangana aloha Izy ary avy eo ny fitsanganantsika amin’ny maty, toy ny nanambaran’ny fetin’ny voaloham-bokatra ny fijinjana ho avy. Manasa antsika handray ny voaloham-bokatra amin’ny fiainam-baovao izy, mba hanarahan’ny fitsanganany amin’ny maty.
Paska: Ankalazao ny fitsanganan‘ny maty amin’ity Alahady ity
Amin’izao fotoana izao dia antsoina matetika hoe Paska ny nitsanganan’i Jesosy tamin’ny maty , ary ny Alahady Paska dia mankalaza ny alahady nitsanganany. Tsy dia zava-dehibe loatra ny fomba manokana hankalazana ny Paska. Ny zava-dehibe dia ny fitsanganan’i Jesosy tamin’ny maty ho fanantanterahany ny voaloham-bokatra, sy ny fandraisana ny soa avy aminy .
Hitantsika ao amin’ny fandaharam-potoana ho an’ny herinandro izany:
Fandinihana ny ‘Zoma Masina‘
Izany dia mamaly ny fanontanianay momba ny antony ‘ tsara’ ny ‘Zoma Masina’.
9 Fa Ilay natao ambany kely noho ny anjely no hitantsika, dia Jesosy, ary noho ny fitondrany ny fahafatesana dia voasatroka voninahitra aman-daza Izy, mba hanandrana fahafatesana hamonjy ny olona rehetra noho ny fahasoavan’Andriamanitra.
Hebreo 2:9
Rehefa ‘nanandrana fahafatesana’ i Jesosy dia nanao izany ho anao sy ho ahy ary ‘ny olona rehetra’. Ny Zoma Masina dia ‘tsara’ satria masina ho antsika izany .
Nandinika ny fitsanganan’i Jesosy tamin’ny maty
Nampiseho ny tenany ho velona tamin’ny fahafatesana nandritra ny andro maromaro i Jesosy mba hanaporofoana ny fitsanganany tamin’ny maty, araka ny voarakitra an-tsoratra eto. Fa ny fisehoany voalohany tamin’ny mpianany:
11 Nefa nataony ho arirarira foana izany teny izany ka tsy ninoany.
Lioka 24:11
Tsy maintsy nanao izany i Jesosy:
27 Dia nanomboka hatramin’i Mosesy sy ny mpaminany rehetra Izy, ka nanambara taminy ny hevitry ny teny milaza Azy ao amin’ny Soratra Masina rehetra.
Lioka 24:27
Ary avy eo indray:
44 Dia hoy Izy taminy: Izao no teniko izay nolazaiko taminareo, fony mbola tao aminareo Aho, fa tsy maintsy ho tanteraka izay rehetra nanoratana Ahy teo amin’ny lalàn’i Mosesy sy ny mpaminany ary ny Salamo.
Lioka 24:44
Tsy nampoizina ny fitsanganana amin’ny maty, ka tsy nino izany ny mpianany tamin’ny voalohany. Ho fanampin’ny fisehoana nomeny azy ireo, dia tsy maintsy nasehon’i Jesosy azy ireo ny fomba naminanian’ny mpaminany.
Rehefa tojo ny filazana ny fitsanganan’i Jesosy tamin’ny maty isika, dia mety ho sarotra amintsika ny hino izany, tahaka ny mpianany. Ahoana no ahazoantsika antoka fa nitsangana tamin’ny maty i Jesosy? Ahoana no ahazoantsika antoka fa izany no tena drafitr’Andriamanitra hanome antsika ny fiainana mandrakizay? Mba hanampiana antsika hieritreritra ny fanontaniana mifandray amin’ny fahafatesan’i Jesosy sy ny fitsanganany tamin’ny maty, dia hodinihintsika ireto hevitra manaraka ireto:
- Tena mampiaraka ny asa niavaka nataon’i Jesosy sy ny an’ny firenena jiosy. Izany dia mampiseho ny herin’Andriamanitra miasa eo amin’ny tantara.
- Mifanaraka amin’ny zava-mitranga amin’ny Herinandron’ny Famoronana ny hetsika Herinandron’i Jesoa Kristy. Ka izany dia mampiseho fandridrana izay maharitra an’arivony taona – izay tsy misy sain’olombelona afaka mandamina.
- Fandinihana raisina amin’ny Fitsanganana amin’ny maty. Misy porofo ara-tantara manohana azy ve?
- Nahoana i Jesosy no maty teo amin’ny hazo fijaliana? Inona no dikan’izany amiko sy aminao?
- Ny fomba niainantsika izao tontolo izao vao haingana momba ny COVID dia manome fanoharana mba hahatakarana ny dikan’ny soron’i Jesosy.