Fitahiana sy ozon’i Mosesy ao amin’ny Deoteronomia
Niaina 3 500 taona teo ho eo izay i Mosesy ary nanoratra ny boky dimy voalohany ao amin’ny Baiboly. Antsoinay hoe Pentateuque na Torah izy ireo. Ny bokiny fahadimy, Deoteronomia, dia mirakitra ireo fanambarana farany nataony, taloha kelin’ny nahafatesany. Momba ny tso-dranony ho an’ny vahoakan’Israely – ny Jiosy – fa ny ozony ihany koa. Nanoratra i Mosesy fa ireo fitahiana sy ozona ireo dia hamolavola ny tantara. Ny olona rehetra, fa tsy ny Jiosy ihany, no tokony handinika izany. Noho izany dia nanoratra ity izy mba hieritreretana antsika. Ny fitahiana feno sy ny ozona dia hita eto. Fintino eto ambany ireo hevi-dehibe.
Ny fitahian’i Mosesy
Nanomboka tamin’ny filazalazana ireo fitahiana ho azon’ny Isiraelita i Mosesy raha mankatò ny lalàna. Nanome ny lalàna tao amin’ireo boky teo aloha izy, izay nahitana ny Didy Folo. Avy amin’Andriamanitra ny fitahiana ary ho lehibe aoka izany ka hahafantaran’ny firenena hafa ny fitahiany. Ny vokatr’ireo fitahiana ireo dia ho toy izao manaraka izao:
Dia ho hitan’ny firenena rehetra ambonin’ny tany fa ny anaran’i Jehovah no antsoina aminao, dia hatahotra anao izy.
Deoteronomia 28:10
…ary ny ozona
Kanefa, raha tsy nankatò ny didy ny Isiraelita, dia hahazo ozona mifanitsy amin’ireo fitahiana ireo. Ny firenena hafa dia hahita ireny ozona ireny, ka: … ary ny ozona:
Dia ho figagana sy ohabolana ary ho ambentinteny hianao any amin’ny firenena rehetra izay hitondran’i Jehovah anao.
Deoteronomia 28:37
Ary hiitatra hatrany amin’ny tantara ny Ozona.
Ary ho famantarana sy fahagagana aminao sy ny taranakao mandrakizay izany,
Deoteronomia 28:46
Nampitandrina anefa Andriamanitra fa avy amin’ny firenena hafa ny ampahany ratsy indrindra amin’ny ozona.
49 Ho entin’i Jehovah hiady aminao izay firenena avy lavitra, dia ny avy amin’ny faran’ny tany–tahaka ny fanidin’ny voromahery no fihaviny, sady firenena izay tsy ho fantatrao ny fiteniny, 50 firenena masiaka endrika, izay tsy hanaja ny antitra, na hiantra ny tanora– 51 dia hohaniny ny ateraky ny ombinao sy ny vokatry ny taninao mandra-paharinganao; ka tsy hisy havelany ho anao, na vary, na ranom-boaloboka, na diloilo, na ny ateraky ny ombinao, na ny ateraky ny ondry aman-osinao, mandra-pandringany anao. 52 Dia hataony fahirano any amin’ny tanànanao rehetra hianao mandra-pandravany ny màndanao avo sy mafy, izay itokianao, eran’ny taninao rehetra; eny, hataony fahirano hianao any amin’ny tanànanao rehetra eran’ny taninao rehetra, izay omen’i Jehovah Andriamanitrao anao.
Deotoronomia 28:49-52
Hiharatsy hatrany ny toe-javatra.
63 Ary araka izay nifalian’i Jehovah taminareo hahasoa hahamaro anareo, dia araka izany kosa no hifalian’i Jehovah handringana sy handrava anareo; dia hofongorana hianareo tsy ho eo amin’ny tany, izay efa hidiranao holovana. 64 Dia haelin’i Jehovah any amin’ny firenena rehetra hatramin’ny faran’ny tany hianao; ary any no hanompoanao andriamani-kafa vato aman-kazo, izay tsy fantatrao na ny razanao. 65 Ary any amin’ireo firenena ireo dia tsy hisy hiainanao, na hitsaharan’ny faladianao; fa any no hanomezan’i Jehovah anao fo miemponempona sy maso pahina ary fahakiviam-panahy.
Deoteronomia 28:63-65
Andriamanitra dia nametraka ireto fitahiana sy ozona ireto tamin’ny alalan’ny fanekena (fifanarahana) teo Aminy sy ny Isiraelita:
12 hanandratany anao ho fireneny, ary mba ho Andriamanitrao Izy, araka izay nolazainy taminao sy araka izay nianianany tamin’ny razanao, dia Abrahama sy Isaka ary Jakoba.13 Ary tsy aminareo ihany no anaovako izao fanekena sy fianianana izao, 14 fa amin’izay eto amintsika anio eto anatrehan’i Jehovah Andriamanitsika sy amin’izay tsy eto amintsika anio koa; 15fa fantatrareo izay nitoerantsika tany amin’ny tany Egypta sy izay nandehanantsika namaky ny tanin’ny jentilisa;
Deoteronomy 29:12-15
Raha lazaina amin’ny teny hafa, io fifanarahana io dia hamatotra ny ankizy, na ny taranaka ho avy. Raha ny marina, Andriamanitra dia nanao io fifanekena io tamin’ny taranaka ho avy, na Isiraelita izany na vahiny.
22 fa ho solifara sy sira ary fahamaizana ny tany rehetra eo: tsy hofafazana izy, na hanirian-javatra, sady tsy hisy ahitra akory hitrebona ao, tahaka ny nandravana an’i Sodoma sy Gomora sy Adma ary Zeboima, izay noravan’i Jehovah tamin’ny fahavinirany sy ny fahatezerany– 23 dia hiteny ny firenena rehetra hoe: Nahoana Jehovah no dia nanao toy izany tamin’ity tany ity? Inona no hevitry ny firehetan’izao fahatezerana lehibe izao? 24 Dia hiteny ny vahoaka ka hanao hoe: Satria izy nahafoy ny faneken’i Jehovah, Andriamanitry ny razany, izay nataony taminy fony Izy nitondra azy nivoaka avy tany amin’ny tany Egypta.
Deoteronomia 29:22-24
Ary ny valiny dia ho:
25 Fa nandeha izy ka nanompo andriamani-kafa sady niankohoka teo anatrehany, dia andriamanitra izay tsy fantany sady tsy nomena azy; 26 dia nirehitra tamin’ity tany ity ny fahatezeran’i Jehovah, ka nataony tonga taminy avokoa ny fanozonana rehetra izay voasoratra eto amin’ity boky ity; 27 ary fahavinirana sy fahatezerana ary fahatezerana mirehitra no nandroahan’i Jehovah azy tsy ho eo amin’ny taniny sy nampandehanany azy ho any amin’ny tany hafa, tahaka ny amin’izao anio izao.28 An’i Jehovah Andriamanitsika ny zava-miafina; fa antsika sy ny zanatsika mandrakizay kosa ny zavatra ambara, hankatoavantsika ny teny rehetra amin’ity lalàna ity.
Deoteronomia 29:25-28
Nisy fitahiana sy ozona ve?
Tsy misy tsy miandany. Nahafinaritra ny fitahiana, fa mafy dia mafy kosa ny ozona. Na izany aza, ny fanontaniana manan-danja indrindra azontsika apetraka dia ny hoe: “Tsy sarotra ve ny fahitana ny valiny amin’ny ankamaroan’ireo Testamenta Taloha dia ny firaketana ny tantaran’ny Isiraelita ary avy eo dia hitantsika ny zava-nitranga nandritra izany. Ny tantaran’izy ireo koa dia manana antontan-taratasy avy any ivelan’ny Testamenta Taloha, avy amin’ny mpahay tantara jiosy toa an’i Josephus, mpahay tantara grika-romanina toa an’i Tacitus, ary nahita tsangambato arkeolojika maro ireo loharano rehetra ireo ary nandoko sary mirindra ny tantaran’ny Israelita na ny Jiosy ny famintinana ity tantara ity, aseho eto amin’ny endriky ny fandaharam-potoana manokana raha tanteraka ny ozon’i Mosesy.
Famaranana ny fitahiana sy ny ozona nataon’i Mosesy
Tsy nifarana tamin’ny ozona anefa ny teny fanaovam-beloma nataon’i Mosesy. Nanohy izy. Io no fehin-kevitra farany nataon’i Mosesy.
1 Ary rehefa tonga aminao izany zavatra rehetra izany, dia ny fitahiana sy ny fanozonana izay nataoko teo anoloanao, ary mahatsiaro izany ao am-ponao any amin’ny firenena rehetra izay androahan’i Jehovah Andriamanitrao anao hianao, 2 ka miverina amin’i Jehovah Andriamanitrao sy mihaino ny feony amin’ny fonao rehetra sy ny fanahinao rehetra, araka izay rehetra andidiako anao sy ny zanakao anio, 3 dia hampodin’i Jehovah Andriamanitrao avy amin’ny fahababoanao hianao, ary hamindra fo aminao izy ka hanangona anao indray avy any amin’ny firenena rehetra izay nampielezan’i Jehovah Andriamanitrao anao. 4 Raha misy aminao voaroaka any amin’ny faravodilanitra, dia avy any no hanangonan’i Jehovah Andriamanitrao anao, ary avy any indray no hanalany anao. 5 Dia hampidirin’i Jehovah Andriamanitrao ao amin’ny tany izay nolovan’ny razanao hianao, ka holovanao izany; ary hanisy soa anao Izy sy hahamaro anao mihoatra noho ny razanao.
Deoteronomia 30:1-5
Taorian’i Mosesy, ireo mpanoratra nifandimby tao amin’ny Testamenta Taloha dia nanohy ny fampanantenana nambarany voalohany. Hisy famerenana amin’ny laoniny aorian’ny ozona. Ireo mpanoratra taty aoriana dia nanao faminaniana feno fahasahiana, ary manelingelina amin’ny antsipiriany. Izy ireo miaraka dia mamorona andiana faminaniana mahagaga izay ho tanteraka ankehitriny.